Haal meer uit (V)VE
In deze artikelenreeks lichten onze trainers Piramide, Uk & Puk, Startblokken en de VVE basistraining toe en leggen uit waarom ze hier enthousiast over zijn. Dit keer spreken we trainer Sanne van Mulligen over Piramide.
Piramide in het kort
Piramide is een totaalprogramma waarbij aandacht is voor alle ontwikkelingsgebieden van kinderen van 0 tot 7 jaar. Aan de basis liggen de distancing theorie (Sigel), de hechtingstheorie (Bowbly), de zone naaste ontwikkeling (Vygotsky) en de dynamische systeemtheorie (Fischer en Rose). Zij vormen de hoekstenen van Piramide in samenhang met het pedagogische en het didactische component. De onderwerpen die onder meer aan bod komen zijn onder andere: zelfstandig leren en coöperatieve werkvormen, groepsexploratie, taalontwikkeling en fysieke en cognitieve intelligentie.
Het programma bestaat uit 11 thema’s, waarin projecten zijn uitgewerkt. Het is het meest gebruikte VVE-programma, dekt alle SLO-doelen en is met name effectief op het cognitieve vlak. In 2016 is Piramide door de Erkenningscommissie Interventies (NJI) als eerste VVE-programma Bewezen Effectief verklaard. De methode draagt bij aan het vergemakkelijken van de overgang van kinderdagverblijf of peuterspeelzaal naar de basisschool en de overstap groep 2 naar groep 3. Piramide is de enige VVE-methode waarvan een digitale versie beschikbaar is, waarin je eenvoudig de projecten en activiteiten kan plannen.
Onderwijsachterstanden voorkomen
Piramide is uiterst geschikt voor pedagogisch medewerkers die met kinderen werken met een (risico op) een onderwijsachterstand. Of voor kinderen die moeite hebben met spelen of zelfstandig leren en ontdekken. ‘Piramide wordt vaak gebruikt bij organisaties waar meer doelgroepkinderen zijn,’ licht Piramide-trainer Sanne toe. ‘Het is geen kant-en-klare methode; pedagogisch medewerkers leren een beredeneerd aanbod te maken aansluitend bij ontwikkelbehoeften van de kinderen in de eigen groep,’ vervolgt ze.
Het doel van de training is om onderwijsachterstanden bij jonge kinderen te voorkomen en de ontwikkeling te stimuleren. Wanneer kinderen in een veilige omgeving kunnen leren heeft dit een positief effect op de ontwikkeling en kunnen ze een goede start maken op de basisschool. Piramide helpt de pedagogisch medewerker, leidster en leerkracht om jonge kinderen goed te begeleiden.
Spelend en onderzoekend leren
Ieder project is opgebouwd uit 4 heldere stappen: oriënteren, demonstreren, verbreden en verdiepen. ‘Dit geeft de pedagogisch medewerker richting en houvast om met het programma te werken’, legt Sanne uit. De activiteiten stimuleren de ‘onderzoekende houding’ bij de kinderen; de pedagogisch medewerker spreekt de creativiteit aan, laten kinderen samenwerken. Daarnaast besteden ze aandacht aan metacognitieve vaardigheden van de kinderen zoals anticiperen en reflecteren.
Sanne: ‘Piramide biedt op het gebied van sociaal-emotionele en persoonlijkheidsontwikkeling een duidelijke structuur van de dag en soepele overgangen door visuele en auditieve ondersteuning. Binnen de projecten is er veel aandacht voor het stimuleren van de woordenschat, een belangrijke basis. Kinderen die extra aandacht nodig hebben krijgen ondersteuning in de vorm van tutoring. Spel blijft hierbij de motor voor ontwikkeling.’
Extra
Voor kinderen met juist een ontwikkelingsvoorsprong staan er in ieder Piramide-project voor peuters en kinderen uit groep 1 en 2 activiteiten voor pientere kinderen. Deze activiteiten zijn gericht op de totale ontwikkeling van kinderen, met de nadruk op de cognitieve ontwikkeling. Sanne: ‘Met deze activiteiten willen we onder andere een ‘onderzoekende houding’ bij de kinderen stimuleren, hen op hun creativiteit aanspreken, ze laten samenwerken en aandacht besteden aan metacognitieve vaardigheden (anticiperen, reflecteren, enzovoort).’
Ouders worden gestimuleerd om thuis activiteiten te doen die aansluiten bij wat er in de peuterspeelzaal, op het kinderdagverblijf of op school wordt gedaan. Goede contacten met ouders zijn hierbij essentieel. Alle vormen van ouderactiviteiten worden behandeld van “spelinloop tot VVE Thuis in Piramide”.
Bewustwording bij de pedagogisch medewerker
De leukste bijeenkomst is voor Sanne speelleeromgeving en spel.’ Het is een praktische bijeenkomst waarvan het geleerde de volgende dag meteen in de praktijk kan worden ingezet. Er valt vaak nog veel winst te behalen door (kritisch) naar de inrichting van de ruimte te kijken en deze te optimaliseren. Reacties zijn dan: “Hier heb ik nog nooit bij stil gestaan!” Dat is het mooiste compliment wat je als trainer kan krijgen als je een pedagogisch medewerker bewust hebt gemaakt van zijn/haar handelen. Door de bewustwording komen ze in beweging. En dat is waar het kind uiteindelijk voordeel van heeft.’
Starten met Piramide?
Meer lezen over V(V)E?
Aan de slag met Uk & Puk
Aan de slag met Startblokken
Aan de slag met de Basistraining VVE