Boekrecensie Expressieve kindercoaching

Kinderen ruimte geven

Ik moest eraan denken toen ik het boek Expressieve kindercoaching las. Lilian Dekkers omschrijft expressieve kindercoaching als kinderen de ruimte geven hun ervaringen en belevingen te uiten, om zo emotionele en fysieke veerkracht, weerbaarheid en balans te realiseren. Kinderen kunnen blokkades en spanningen ervaren en zich hierdoor anders gedragen; bijvoorbeeld onhandelbaar of  teruggetrokken gedrag of door het overnemen van verzorgende taken. Expressieve kindercoaching biedt een mogelijkheid die opgebouwde spanning op een veilige manier te uiten en te verwerken.

Hoe dat precies in zijn werk gaat beschrijft Dekkers op een mooie manier in haar boek. Eerst neemt ze je mee in de achtergrondprincipes van het coachen. Ze staat stil bij het belang als coach zelf in balans te zijn als en open te staan voor signalen.

Kindercoaching als vak

Kindercoaching heeft een eigen handelingsgebied en is van toegevoegde waarde als aanbod op het snijvlak van coaching, pedagogiek, psychologie en onderwijs. Verschillende pedagogische en psychologische perspectieven zijn toepasbaar binnen kindercoaching. Dekkers behandelt er een aantal. Bijvoorbeeld het pedagogische inzicht dat het kind autonoom is met behoeftes; het kind heeft geen probleem maar een hulpvraag.

Mooi om te lezen hoe Dekkers een element als ‘acceptatie’ uitlicht met de beschrijving van een basishouding van Sipman (2014): echtheid, aanvaarding, empathie, ontvankelijkheid en openheid. Een aansprekende houding voor iedereen die met kinderen werkt en hen veiligheid wil bieden en vertrouwen geven.

Expressiviteit

Expressiviteit heeft te maken met uitdrukkingsvermogen. Woorden, veelal gevormd door gedachten, worden bij deze vorm van coaching niet als eerste gebruikt om je uit te drukken. Dit is juist bij kinderen welkom in hun nog rijpende vocabulaire. Het kind leert in een veilige omgeving zelf de regie te nemen en emoties te ontdekken en leert hoe daarmee om te gaan. Dat leidt uiteindelijk tot meer zelfinzicht.

Expressiviteit heeft meerdere vormen wat daarmee ook meerdere mogelijkheden biedt om aan te sluiten bij het kind. Dit illustreert Dekkers met concrete expressieve thema’s; Beweging & Dans, Creatief & Artistiek, Theater & Drama en Ontspanning & Relaxed-zijn. Elk expressief thema licht ze toe met een voorbeeldsessie en laat ze zien welke keuzes je kunt maken en wat het beoogde resultaat is van de sessie.

De praktijk

Wat zo prettig is aan het boek is dat je, na een theoretische basis, steeds meer in de (kindercoach) praktijk wordt gezogen. Dekkers beschrijft zo concreet hoe kindercoaching werkt, dat je een goede voorstelling kunt maken hoe je als coach hiermee aan de slag kan. Van duidelijke tijdschema’s en methodieken tot onderwerpen om te bespreken bij een intake.

Even de ruimte geven voor voelen in plaats van vertellen, bijvoorbeeld tijdens een spontane meditatie op de buitenschoolse opvang, is mogelijk prettig voor kinderen. Maar bij kindercoaching gaat het nu juist om die verdieping. De beschreven casussen aan het eind van het boek laten dat prachtig zien. Het roept een beeld op van kinderen die inderdaad zelf aan het roer staan van hun verander- en/of bewustwordingsproces. Het is inspirerend om te lezen wat deze vorm van coaching kinderen brengt. Zoals samen met een jongen van 14 jaar een kankerkookboek maken waarin recepten namen krijgen als “Lieve zuster Nelly” en “Nacht alleen in het ziekenhuis”. Of met een meisje van 8 jaar via handpoppen emoties een plek geven.

Dekkers brengt met dit boek het vak kindercoaching echt naar je toe. En juist hoe het vanuit expressiviteit een kind (en zijn omgeving) zoveel waardevols kan geven. Door de pedagogische en psychologische inzichten die ze hieraan ten grondslag legt, geeft Dekker een basis waarmee duidelijk wordt dat een kindercoach niet zomaar wat doet. Je voelt dat ze hiermee een lans breekt voor het vak kindercoaching en slaagt daar naar mijn inziens heel goed in. Een echte aanrader voor iedereen die ambities heeft om dit mooie vak in te gaan of pedagogisch geïnspireerd wil raken.