Lastige gesprekken voeren in teams
Spreken is zilver, zwijgen is goud. Of toch niet?
Wees eens eerlijk: weet jij werkelijk wat er speelt in je team? En als je merkt dat er iets speelt, spreek je je dan uit? Het blijkt dat we eerder zwijgen dan spreken. De neiging tot zwijgen blijkt wijdverbreid. En ondertussen vragen we ons collectief af: Waarom zegt niemand er wat van? Dit is dan ook de titel van het nieuwste boek van Gytha Heinz.
Herken je in je team het gevoel van hete hangijzers, een olifant in de kamer, om de hete brij heen draaien? Ga dan dit boek vooral lezen! Het helpt je hoe je ongewenst en ineffectief gedrag bespreekbaar maakt op de werkvloer. Het gaat om situaties waarbij je je afvraagt: ‘Wat gebeurt hier?’ of waarbij je wel eens denkt ‘Dit is toch niet normaal? Waarom zegt niemand er wat van?’
Waar Heinz eerdere boek Aanspreken gewoon doen, zich richt op het bespreken van ongewenst gedrag in een 1-op-1-setting, richt dit boek zich op het teamverband. Het gaat over je uitspreken, het op een constructieve manier uitdagen van de status quo met de intentie de situatie positief te veranderen. Belangrijk hierbij is dat je je uitspreekt tegen degene die er ook daadwerkelijk iets aan kan doen, anders is het klagen of roddelen.
Harmonie of gedoe?
Denk je dat er bij jou niks aan de hand is? Vergis je niet. Onderzoek wijst uit dat ruim driekwart van de ondervraagde mensen ineffectief of ongewenst gedrag ervaart in hun team. Ook al oogt het aan de oppervlakte harmonieus, onder tafel kan er van alles etteren. Het gaat vaak over relaties en gevoelens en dagelijkse ergernissen. Denk aan klaaggedrag, de kantjes ervan af lopen en neerbuigend over anderen praten.
Welke denkwolkjes kun jij uittekenen op een afbeelding van een vergadering met jouw team?
Wat er te winnen valt
‘Spreek je uit over ongewenst gedrag en potentiële risico’s’ roept de auteur op want, zo prijkt een zilveren sticker op de kaft van het boek.: ‘Let op! Zwijgen kost geld’. Kostenbesparing blijkt ook een reden om dit boek te lezen. Niet uitspreken heeft een prijs: zaken gaan ondergronds en komen in de onderstroom terecht. Dit kost veel energie en kan zelfs leiden tot meer burn-outs.
Het eerste deelvan het boek gaat in op wat er te winnen valt: wat gaat het bespreekbaar maken van ongewenst gedrag opleveren. De auteur onderbouwt dit met veel onderzoek en cijfertjes. Het overtuigt je als lezer dat het belangrijk is je uit te spreken en maakt je nieuwsgierig om verder te lezen. Want waarom zegt niemand er wat van?
Hoe zijn we hierin verzeild geraakt?
In het tweede deelneemt Heinz je mee in de belangrijkste inzichten uit de biologie, sociologie, psychologie en neurowetenschap. Zodat je beter begrijpt wat er in de hoofden en onder de oppervlakte allemaal gebeurt. Vooral hoe de termen ‘employee silence’ en ‘the voice of silence’ in dit deel uitgediept worden, geeft veel inzicht.
Je uitspreken op de werkvloer is spannend en is niet simpelweg een kwestie van persoonlijke moed. Het heeft meer te maken met systemen, patronen en relaties, dan met het individu. O.a onderzoek van Amy Edmonson, expert op het thema psychologische veiligheid, wordt hier aangehaald. Spoiler: Je uitspreken klopt niet met ons overlevingsinstinct!
Gytha Heinz is teamcoach en noemt zichzelf Normaliseerder. Ze legt uit dat veel dynamieken in je team erbij horen en normaal zijn. Dit inzicht maakt al dat ze makkelijker bespreekbaar worden. Het is dan ook niet een kwestie van oplossen, maar vooral begrijpen en afspraken maken hoe ermee om te gaan. De manier waarop je dit doet wordt besproken in het laatste deel: “Hoe je er samen uitkomt.” Hier biedt de auteur praktische hulpmiddelen aan en veel checklists. Maar voordat je je rugzak vult met tools en je met de vinger naar een ander gaat wijzen, roept Heinz op om eerst in de spiegel te kijken.
In de spiegel kijken
Uit onderzoek blijkt dat we als mens twee blind spots hebben. De ene is dat we zelf storend gedrag kunnen vertonen en de andere dat we zelf ons niet uitspreken over storend gedrag van anderen en waar onze eigen grenzen liggen. Ook blijkt dat we vaak aannames hebben over de bedoeling van een ander. Je leert herkennen waarom je het lastige gesprek vooruit of afschuift, hoe je om kunt gaan met ongemak en hoe je instinctieve neigingen kunt bijsturen. Heinz blijft hoopvol, ons brein is te trainen!
De routekaart
In de flap van het boek is een routekaart bijgevoegd met de stappen om het gesprek in je team aan te gaan. Maar ook de valkuilen en doodlopende routes worden benoemd. Heinz benadrukt het belang van maatwerk en flexibiliteit in de route die je kunt volgen.
Wat voor mij duidelijk wordt na het lezen van dit boek is om vooral niet te blijven hangen in een lastige situatie. Maak een keuze: spreek je uit of leg je erbij neer. En grote kans dat het lezen van dit boek die keuze makkelijker maakt!
Kleine oefening
Doe je ogen dicht: wat zou het jou en je team kunnen opleveren om een bepaald lastig thema in je team bespreek te maken, denk dan nu aan de risico’s: wat zie je dan voor je? Als je je voorstelt om in je ene hand dat wat het kan opleveren houdt, en in de andere hand, dat wat je uitspreken kan kosten. Welke hand weegt zwaarder?
Medewerkers van Kans² schrijven boekrecensies voor de uitgaves van het vakblad Bestuur Beleid Management en Pedagogiek in het Kindcentrum.
Iris schreef deze recensie www.bbmp.nl
Waarom zegt niemand er wat van? Lastige gesprekken voeren in teams. | Gytha Heins (Boom) | Nederlands I Paperback I 9789024466450 I 07 november 2024 I 240 pagina’s