Hoe ziet goede stagebegeleiding eruit?
Studenten van opleidingen in de kinderopvang, (jeugd-)zorg, welzijn, overheid en onderwijs combineren hun studie met een plek in het werkveld om praktijkgericht te mogen leren. Niet alleen de stagiaires zijn hierbij gebaat. Voor veel organisaties biedt een stagiaire een innovatieve blik in de organisatie en uiteindelijk een duurzame samenwerking als nieuwe medewerker. Mits de stagiaire goed begeleid wordt! Hoe ziet dat er dan uit, een goede stagebegeleiding? Melissa Albers, trainer van de trainer Stagebegeleiding en de training Praktijkbegeleider, vertelt erover.
Competentiegericht leren voor begeleider en stagiaire
“We zijn gewend om vanuit vroeger volgens een vast omlijnt leertraject te werk te gaan. We richten ons op de uitvoering van de functie zonder kaders te stellen over het leerproces. Die tijden zijn veranderd,” vertelt Melissa. “Competentiegericht leren vraagt om competentiegerichte begeleiding. Als stagebegeleider speel je hierin een belangrijke rol. Daarom staat niet alleen stagiaire die dit leerproces bewandelt centraal in de training. De begeleider volgt hetzelfde traject in zijn of haar eigen competenties.”
De valkuil van het helperssyndroom
Van nature gaan veel mensen probleemoplossend te werk. Een stagiaire in de kinderopvang komt met een plan om een opdracht te doen met een groep kinderen. Hoe reageer je daar als begeleider op? Vanuit je eigen ervaring zie je waarschijnlijk meteen de knelpunten in dit plan. Wat gebeurt er met het leerproces van de student wanneer je direct in de helpersrol schiet? Als begeleider sta je aan de zijlijn om als klankbord de stagiaire te stimuleren tot zelfreflectie. Volgens Melissa komt hier de kracht van goede vragen stellen om de hoek kijken. “Juist door de stagiaire zelf te laten ervaren en te reflecteren op het eigen handelen ontstaat het leerproces. En ja, soms moet je dan even op je tong bijten om niets te zeggen.”
“Al na de eerste bijeenkomst, door te sparren over die praktijksituatie, kon ik met een stagiaire verder in het leerproces. Daar waar de stagiaire telkens vastliep, kon ik door een schaalvraag om te vormen naar een actieve werkvorm, haar weer in beweging krijgen. Ze kreeg de ruimte om stapje voor stapje te bedenken en vanuit daar weer verder te gaan. Zo ontstond er overzicht waar normaliter het denkproces vastloopt. Top tips!”
Jan-Willem Bekhuis, Opbouwwerker
De ambassadeur van de organisatie
Veel stagebegeleiders zijn zich niet bewust van de belangrijke rol die zij hebben binnen de organisatie. Naast de gesprekken met de stagiair over diens leerdoelen en het uitwerken van een plan, is ook beroepspraktijkvorming binnen de organisatie een belangrijk onderdeel. Denk aan het (h)erkennen van het stage/BPV-beleid en -afspraken, het vormen en kennen van een visie op leren en bijpraten van leidinggevenden over leertrajecten. Een begeleider stimuleert daarmee het groeiproces van de stagiaire én dat van de organisatie. Scholen waarderen organisaties waar studenten goed worden begeleid, waardoor een samenwerking tussen school en organisatie ontstaat.
Volgens Melissa is een stagebegeleider een ambassadeur van de organisatie. “Voor de stagiaire is de begeleider een voorbeeldfunctie. Hoe leuk is het als mbo-scholen en hogescholen op dezelfde manier naar de organisatie kijken en zien hoe deskundig hun leerlingen worden begeleid. In de training besteden we ook aandacht aan de rol en ontwikkeling van deze ambassadeurspositie.”
Persoonlijke ontwikkeling
Naast het groeiproces in de functie als begeleider, zetten deelnemers van de training ook een volgende stap in hun persoonlijke ontwikkeling. In de communicatie met collega’s, de doelgroep waarmee wordt werkt, ouders en zelfs in het privéleven wordt een verschil ervaren. Volgens Melissa is dit het neveneffect van de training. “Je bent dagelijks bezig met communiceren, afstemmen en begeleiden. Ontwikkel jezelf in één gebied en je ervaart ook verandering in alle andere gebieden. Je neemt jezelf tenslotte overal mee.”
“Hoe komt het dat ik altijd zo’n moeite heb met streng zijn tegen stagiaires? Deze vraag was voor mij aanleiding om deel te nemen aan de training Stagebegeleiding. Dankzij een zeer gemotiveerde, ter zake kundige en regelmatig heel humoristische Melissa, heb ik antwoord gekregen op deze vraag. Melissa weet op een duidelijke manier theoretische kennis om te zetten in begrijpelijke praktijkvoorbeelden. De oefeningen die we tijdens deze training gedaan hebben droegen bij aan het begrijpen van de stof: niet alleen luisteren, juist DOEN, daar heb ik veel aan gehad.”
– Loekie Flentge, pedagogisch medewerker
Inspirerend en interactief
Als trainer ziet Melissa een situatie, legt verbanden en verbindt deze vervolgens met eigen ervaringen. “Ik reik veel tools, tips en tricks aan in de training, het is aan de deelnemers zelf wat zij ermee doen. Belangrijkste is om in beweging te komen en te oefenen, dan volgt de rest vanzelf”.
Oefenen, ervaren en interactie staan dan ook centraal. Door middel van zelf ingebrachte casussen oefenen de deelnemers samen met de methodes zoals competentiegericht begeleiden. Zij krijgen handvatten voor de rol en verantwoordelijkheid als begeleider, gesprekstechnieken en aansluiting vinden bij de leerstijl van de individuele student. Ook coachend begeleiden stagebeoordeling komen aan bod.
Just do it!
Gesprekstechnieken, de juiste vragen stellen, feedback geven, actief luisteren, planmatig begeleiden; allemaal onderdelen waarmee wordt kennisgemaakt en geoefend in de training Stagebegeleiding. Het belangrijkste volgens Melissa? “Ga het doen! Gun jezelf om hiermee aan de slag te gaan en jezelf te ontwikkelen om echt het verschil te maken. Niet alleen voor de stagiaire, ook voor de organisatie!”